1 października 2023 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o OZE, która ma na celu wdrożenie do polskiego systemu prawnego część dyrektywy RED II. Nowe regulacje przyspieszą rozwój OZE, klastrów energii oraz wdrożą cable pooling, czyli połączenie co najmniej dwóch odnawialnych źródeł energii do tego samego przyłącza.

Nowelizacja przewiduje współdzielenie infrastruktury przyłączeniowej przez beneficjentów aukcyjnego systemu wsparcia oraz systemów FIT/FIP z zastrzeżeniem, że wytwórca energii elektrycznej w instalacji planowanej do przyłączenia nie korzysta ani nie będzie korzystał z żadnego mechanizmu wspierającego wytwarzanie energii z OZE.

Głównym celem nowelizacji jest przyspieszenie rozwoju sektora energetyki odnawialnej oraz zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej. Nowelizacja nakłada wymogi zwiększenia udziału energii pochodzącej z OZE w całkowitej produkcji energii oraz wprowadza regulacje dotyczące zwiększenia udziału paliw alternatywnych w ogólnym zużyciu paliw.

Projekt częściowo wprowadza do polskiego prawa rozwiązania dotyczące rynku energii, ciepłownictwa i chłodnictwa. Zawiera też rozwiązania dla offshore wind, biometanu, klastrów energii, wsparcia operacyjnego dla OZE i instalacji hybrydowych. Wprowadza definicję biometanu, rejestr wytwórców biogazu, likwiduje wsparcie dla biogazu w postaci świadectw pochodzenia, a ustanawia wsparcie operacyjne dla biometanu, dodanego do katalogu paliw gazowych. W przepisach nowelizacji znalazły się również uregulowania dotyczące nośników energii, takich jak wodór odnawialny czy chłód.

Nowelizacja zmienia definicję klastra energii, w którego skład musi wchodzić przynajmniej jedna jednostka samorządu, a zakres jego działalności rozszerza o magazynowanie energii. Klastry będą mogły działać na obszarze jednego powiatu, pięciu sąsiadujących ze sobą gmin i dodatkowo na obszarze jednego operatora sieci dystrybucyjnej (OSD). Regulacje wprowadzają też rejestr klastrów. Ustalają zasady współpracy i ich rozliczeń z OSD. Do końca 2026 r. co najmniej 30% energii wytwarzanej i wprowadzanej do sieci przez strony porozumienia klastra musi pochodzić z OZE, a łączna moc uruchomionych instalacji w klastrze energii – nie przekraczać 150 MW oraz umożliwić pokrycie w ciągu roku nie mniej niż 40% łącznego rocznego zapotrzebowania stron klastra energii.

Istotnym elementem wprowadzonych zmian są przepisy ustanawiające realne wsparcie dla klastrów energii w postaci ulg w uiszczaniu opłat dystrybucyjnych, opłat związanych z systemami wsparcia OZE, wysokosprawnej kogeneracji oraz efektywności energetycznej, które mają na celu przyspieszyć rozwój klastrów. Warunkiem skorzystania z tych ulg jest uzyskanie wpisu do rejestru klastrów prowadzonego przez Prezesa URE oraz spełnienia minimalnych wymogów stawianych klastrowi energii co do zużycia energii z OZE, mocy zainstalowanej źródeł wytwórczych i magazynów energii oraz pokrycia zapotrzebowania na energię elektryczną własną produkcją.

Znowelizowane przepisy ustawy o OZE zawierają postanowienia, które mają na celu usprawnienie działalności spółdzielni energetycznych funkcjonujących na podstawie wpisu do rejestru prowadzonego przez Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR).

Ustawa podnosi próg mocy dla instalacji fotowoltaicznych z 50 do 150 kW, powyżej którego wymagane jest pozwolenie na budowę. Ponadto, wprowadza podstawy do sprzedaży energii elektrycznej z OZE bezpośrednio od wytwórcy, a także mechanizm wsparcia operacyjnego dla wskazanych źródeł OZE, którym kończy się 15-letnie wsparcie z systemu świadectw pochodzenia.

Zmiany prawne wprowadzą też instytucję prosumenta lokatorskiego, aby ułatwić rozliczenia w przypadku energii ze źródeł OZE, zamontowanych na budynkach wielolokalowych.

Inne zmiany, jakie wprowadza nowelizacja ustawy o OZE, to m.in.: zmiana definicji hybrydowej instalacji OZE, modyfikacja systemu wsparcia ciepła wytworzonego w instalacjach OZE, rozszerzenie zakresu kontroli przeprowadzanych przez Prezesa URE na podstawie ustawy OZE, monitorowanie umów typu PPA (ang. Power Purchase Agreement) oraz ustanowienie Krajowego Punktu Kontaktowego ds. OZE, który będzie prowadzony przez ministra właściwego ds. klimatu.