Użytkownicy rynku energii elektrycznej

Energia elektryczna jest towarem, który podlega handlowi na konkurencyjnym rynku energii. Jak każdy towar, energia elektryczna jest produkowana przez jej wytwórców, kupowana przez pośredników, a później sprzedawana klientom indywidualnym, firmom i instytucjom. I tak jak każdy inny towar musi być dostarczona od wytwórcy do klienta.

1. Wytwórcy energii w Polsce:

Elektrownie systemowe. Obecnie w Polsce znajduje się 19 elektrowni, tzw. elektrowni systemowych, w których energia elektryczna produkowana jest ze spalania węgla brunatnego i węgla kamiennego. W elektrowniach tych produkowane jest 75 % całości energii zużywanej w kraju. Do największych z tych elektrowni należą: Bełchatów, Opole i Turów oraz Połaniec, Kozienice, Rybnik i Dolna Odra.

Elektrociepłownie (EC), Tam równocześnie wytwarzana jest energia elektryczna i ciepło. W Polsce pracuje obecnie ponad 50 elektrociepłowni zlokalizowanych przy większych aglomeracjach miejskich np. należąca do PGNiG Termika – Elektrociepłownia Żerań i we Wrocławiu Kogeneracja. Elektrociepłownie tzw. przemysłowe znajdują się również w obszarze większych zakładów przemysłowych.

Odnawialne Źródła Energii (OZE), czyli elektrownie wodne, źródła wiatrowe (grupowane często w kilka lub kilkanaście sztuk tworzących tzw. „farmy wiatrowe”), źródła, w których energia elektryczna wytwarzana jest w rezultacie spalania biomasy czyli najczęściej drewna lub rośliny uprawiane w celu ich spalenia, źródła, w których energia elektryczna wytwarzana jest w wyniku spalania biogazu, źródła fotowoltaiczne.

2. Firmy zajmujące się sprzedażą energii:

Firmy, które zajmują się handlem energią, tzw. Spółki obrotu, kupują energię od wytwórców i sprzedają ją odbiorcom. Ceny i warunki kontraktów są indywidualnie ustalane pomiędzy firmą sprzedającą, a kupującym.

3. Transporterzy energii:

Ze względu na to, że straty związane z przesyłem energii elektrycznej są odwrotnie proporcjonalne do napięcia, na jakim jest ona przesyłana, energię elektryczną transportuje się liniami o możliwie najwyższym napięciu. Szukając analogii do transportu drogowego, sieci przesyłowe można porównać do autostrad łączących główne miasta (Elektrownie, GPZ), a sieci dystrybucyjne do dróg krajowych, którymi skręcając z autostrad dojeżdża się do mniejszych miast miejscowości (odbiorcy energii).

Ścieżka transportu energii:

• sieci przesyłowe o napięciu 220 i 400 kV, należą do Polskich Sieci Elektroenergetycznych S.A., którymi energia transportowana jest bezpośrednio z elektrowni do tzw. Głównych Punktów Zasilających (GPZ),
• sieci dystrybucyjne, o napięciu od 230 V do 110 kV, które należą do dystrybutorów energii, którymi energia transportowana jest z GPZ-ów, bezpośrednio do klientów finalnych.

Operatorzy Systemów Dystrybucyjnych (OSD) zarządzają sieciami dystrybucyjnymi. W Warszawie jest to RWE Operator. Pozostałe OSD wchodzą w skład czterech funkcjonujących w Polsce grup energetycznych: Polskiej Grupy Energetycznej, Tauronu, Enei i Energi.

4. Klienci energii elektrycznej

Klienci energii elektrycznej w Polsce obejmują zarówno gospodarstwa domowe, jak i przedsiębiorstwa, instytucje, oraz inne organizacje. Sektor energetyczny w Polsce jest zliberalizowany, co oznacza, że konsumenci mają możliwość wyboru dostawcy energii elektrycznej zgodnie z ich preferencjami, zarówno pod względem ceny, jak i źródła energii.

Podstawowe grupy klientów energii elektrycznej w Polsce:

• Gospodarstwa Domowe: Największą grupę klientów stanowią gospodarstwa domowe. Konsumenci indywidualni wykorzystują energię elektryczną do zaspokojenia swoich potrzeb domowych, takich jak oświetlenie, ogrzewanie, gotowanie czy obsługa elektroniki.
• Przemysł i Przedsiębiorstwa: Sektor przemysłowy oraz różnego rodzaju przedsiębiorstwa są dużymi odbiorcami energii elektrycznej. Ich potrzeby energetyczne są zazwyczaj znacznie większe niż w przypadku gospodarstw domowych, obejmując obszar produkcji, maszyn i urządzeń.
• Instytucje Publiczne i Edukacyjne: Szkoły, uniwersytety, szpitale, urzędy administracyjne i inne instytucje używają energii elektrycznej do zasilania budynków, oświetlania, użytkowania sprzętu medycznego i innych potrzeb.
• Usługi: Firmy świadczące różnorodne usługi, takie jak banki, sklepy, biura, restauracje itp., są klientami energii elektrycznej, używając jej do zasilania urządzeń elektrycznych i utrzymania funkcji biznesowych.
• Rolnictwo: W rolnictwie energia elektryczna jest wykorzystywana do obsługi systemów nawadniania, wentylacji, a także do zasilania różnych urządzeń w gospodarstwach rolnych.
• Inne Przemysły: Różne gałęzie przemysłu, takie jak górnictwo, chemiczny, hutniczy czy też inne branże, również są kluczowymi odbiorcami energii elektrycznej.

W Polsce, rynek energii elektrycznej został zliberalizowany umożliwiając konkurencję między różnymi dostawcami energii. Konsumenci mają możliwość wyboru dostawcy, co może wpływać na konkurencyjność cen oraz oferty handlowe. Działanie jest korzystne dla konsumentów, którzy mogą szukać bardziej atrakcyjnych warunków umów i bardziej zrównoważonych źródeł energii.